متیلن کلراید چیست + خواص، ویژگی ها و کاربردهای آن

متیلن کلرید (Methylene chloride)، یا دی کلرومتان (DCM یا متیلن بی کلراید) یک ترکیب کلردار آلی با فرمول CH2Cl2 است. این مایع بی رنگ و فرار، بوی شیرین شبیه به کلروفرم دارند و به طور گسترده به عنوان یک حلال استفاده می‌شود. اگرچه دی کلرومتان با آب قابل اختلاط نیست، اما خاصیت قطبی کمی دارد و با بسیاری از حلال‌های آلی دیگر، قابل اختلاط است.

روش تولید متیلن کلراید

منابع طبیعی دی کلرومتان عبارتند از: منابع اقیانوسی، جلبک‌ها، تالاب‌ها و آتشفشان‌ها. با این حال، حجم زیادی از دی کلرومتان موجود در محیط زیست، نتیجه انتشار از منابع صنعتی است.

در صنعت، روش تولید متیلن کلراید، ساده و متداول است. این ماده با تصفیه کلرومتان، یا متان در حضور گاز کلر، در دمای ۴۰۰-۵۰۰ درجه سانتیگراد تولید می‌شود. در این دماها، متان و کلرومتان هر دو تحت یک سری واکنش‌ها قرار می‌‌گیرند تا به تدریج محصولات کلردار بیشتری تولید شود.

مهم‌ترین واکنش‌ها برای تولید دی کلرومتان را در قسمت زیر مشاهده می‌کنید:

CH4+ Cl2→ CH3Cl + HCl

CH3Cl + Cl2→ CH2Cl2+ HCl

CH2Cl2+ Cl2→ CHCl3+ HCl

CHCl3+ Cl2→ CCl4+ HCl

محصولات تولید شده در این فرآیندها شامل مخلوطی از کلرومتان، دی کلرومتان، کلروفرم و تتراکلرید کربن و همچنین کلرید هیدروژن به عنوان یک محصول جانبی است. این ترکیبات با تقطیر جداسازی می‌شوند.

دی کلرومتان اولین بار در سال ۱۸۳۹ توسط شیمیدان فرانسوی Henri Victor Regnault (1810-1878) تهیه شد. او مخلوطی از کلرومتان و کلر را در معرض نور خورشید قرار داد و توانست متیلن کلراید را جداسازی کند.

ویژگی‌ها و خصوصیات شیمیایی و فیزیکی متیلن کلراید

نام ماده	متیلن کلراید
نام های متداول	دی کلرومتان – متیلن دی کلرید – متیلن بی کلرید – متان دی کلرید
PubChem CID	۶۳۴۴
فرمول مولکولی	CH2Cl2
وزن مولکولی	۸۴.۹۳ گرم بر مول
شکل ظاهری	مایع شفاف – با بویی شبیه به کلروفرم
نقطه جوش	۳۹.۷۵ درجه سانتی گراد
نقطه ذوب	۹۵- درجه سانتی گراد
حلالیت	محلول در آب – قابل امتزاج در الکل، اتر و دی متیل فرم آمید – نامحلول در کربن تتراکلرید
دانسیته	۱.۳۲۶۶ گرم بر سانتی متر مکعب

کاربردهای متیلن کلراید

فراریت ترکیب شیمیایی دی کلرو متان موجب شده است که به عنوان یک حلال آلی خوب در طیف وسیعی از صنایع به کار برود. این ماده می‌تواند ترکیبات آلی متعددی را در خود حل کند. این یک حلال مفید برای بسیاری از فرآیندهای شیمیایی محسوب می‌شود.

۱-صنایع غذایی:

در صنایع غذایی، از این ماده برای کافئین زدایی از قهوه و چای و همچنین برای تهیه عصاره گیاه رازک و سایر طعم دهنده‌ها استفاده می‌شود.

۲-صنایع شیمیایی:

این ماده به عنوان حلال در بسیاری از واکنش های صنایع شیمیایی به کار می‌رود. از آن به عنوان پیشرانه اسپری آئروسل و همچنین در تولید فوم‌های پلی اورتان بسیار استفاده می‌شود.

۳-عمران و مهندسی:

دی کلرو متان در انجام آزمایش مواد در حوزه مهندسی عمران استفاده می شود. به طور خاص از آن در مراحل آزمایش مواد قیر، به عنوان یک حلال استفاده می‌شود. در این حالت، متیلن کلرید برای جدا کردن بایندر از سنگدانه‌های آسفالت کاربرد دارد.

۴-صنایع رنگ و پوشش:

از این ماده به عنوان جزء اصلی در انواع رقیق‌کننده‌های رنگ و لاک استفاده می‌شود. این ماده دارای خاصیت چربی زدایی است.

موارد ایمنی متیلن کلراید

دی کلرو متان یک ترکیب با سمیت کم است اما بخارات منتشر شده از این ماده می‌تواند سیستم تنفسی را به شدت تحریک کند. این ترکیب از طریق پوست، جذب می‌شود. پس تمامی افرادی که با این ماده شیمیایی سروکار دارند باید هنگام کار از دستکش، ماسک، لباس کار آستین بلند و عینک محافظ چشم‌ها استفاده کنند. تماس دراز مدت با این ماده گاهی موجب سرطان ها می‌شود.

بسته بندی متیلن کلراید؛ ذخیره سازی و نگهداری آن

بسته بندی متیلن کلراید در بشکه‌های فلزی یا پلیمری ۲۲۰ لیتری مقاوم ارائه می‌شود. قیمت دی کلرو متان نیز بر اساس قیمت مواد شیمیایی صنعتی در بازار و میزان عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

شرایط ذخیره سازی متیلن کلراید باید در انبارهای خشک و خنک و به دور از منابع تولید گرما و حرارت باشد. این ماده را در سایه یا در قفسه‌های محافظت شده ذخیره کنید تا از تابش نور خورشید در امان باشد. ظروف این ماده همیشه باید درب بسته و محکم باشند.

چگونه از نشت متیلن کلراید جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از نشتی دی کلرو متان، در درجه اول باید بشکه‌ها و ظروف این ماده را از هرگونه ضربه یا فشار در امان نگه دارید. درب بشکه باید همیشه محکم بسته باشد.

در صورتی که این ماده به بیرون نشتی پیدا کرد، با چند راهکار ساده به راحتی می‌توانید نشتی را کنترل کنید. برای این کار طبق مقررات محلی دفع و کنترل مواد شیمیایی سمی و خطرناک اقدام نمایید. تمامی نیروی کار را از انبار خارج کنید و از روش‌های ایمن برای مهار نشتی استفاده کنید.

می‌توانید از خاک، مواد خشک یا ماسه خشک برای مهار نشتی متیلن کلراید استفاده کنید. سعی کنید انبار یا مکانی که نشتی در آنجا اتفاق افتاده را با تهویه قوی، پاکسازی کنید. هرگز مایعات جمع آوری شده را در سینک فاضلاب تخلیه نکنید.

خرید و فروش متیلن کلراید

امروزه کارخانجات مطرح متیلن کلراید، برترین تولیدکنندگان این ماده در سراسر جهان هستند و نیاز بازار و صنایع مختلف را برآورده می‌سازند. کشور چین، یکی از اصلی‌ترین تولیدکننده‌های دی کلرو متان در جهان است. شما می‌توانید برای خرید متیلن کلراید چینی، در حجم مورد تقاضای خود، همین حالا محصولات وبسایت شیمیکو را بررسی نمایید.