تری اتیلن گلایکول چیست؟ | روش تولید، ویژگی‌ها و کاربردهای TEG

تری اتیلن گلایکول، TEG یا تری گلیکول، یک مایع چسبناک، بی بو با فرمول مولکولی C6H14O4 است. این ترکیب به عنوان نرم کننده برای تهیه پلیمرهای وینیل استفاده می‌شود. همچنین این ماده را می‌توان در محصولات ضد عفونی کننده هوا مانند جستجو کرد. هنگام استفاده از این محصولات در هوا، به عنوان ضد عفونی کننده عمل می‌کند.

همچنین سایر ترکیبات گلایکول به عنوان خشک کننده مایع برای گاز طبیعی و در سیستم‌های تهویه هوا استفاده می‌شوند. این ماده به عنوان یک افزودنی برای مایعات هیدرولیک و مایعات ترمز محسوب می‌شود و به عنوان پایه برای مایعات “دستگاه تولید دود” در صنعت سرگرمی استفاده می‌شود. فرمول گسترده ‌تری اتیلن گلایکول را در زیر می‌بینید:

HOCH2CH2OCH2CH2OCH2CH2OH

خواص و کاربردهای تری اتیلن گلایکول

تری اتیلن گلایکول عضو یک سری همولوگ الکل‌های دی هیدروکسی است. TEG، مایعی بی رنگ، بدون بو و پایدار با گرانروی زیاد و نقطه جوش بالا است. مجزا از استفاده به عنوان ماده اولیه در ساخت و سنتز سایر محصولات، TEG به دلیل کیفیت جذب رطوبت و توانایی رطوبت زدایی، شناخته شده است.

این مایع با آب، قابل امتزاج است و در فشار ۱۰۱/۳۲۵ کیلو پاسکال دارای نقطه جوش ۲۸۶/۵ درجه سانتی گراد و نقطه انجماد ۷– درجه سانتی گراد است. همچنین در اتانول، استون، اسید استیک، گلیسیرین، پیریدین و آلدهیدها، محلول است. در دی اتیل اتر، کمی محلول است و در روغن، چربی و بیشتر هیدروکربن‌ها، حل نمی‌شود.

همه چیز درباره گلایکول‌ها

مشخصات فیزیکی و شیمیایی‌ تری اتیلن گلایکول

کاربردهای تری اتیلن گلایکول

 ۱-کاربرد TEG در صنعت گاز طبیعی:

تری اتیلن گلایکول، ترکیبی است که در موارد متعددی کاربرد دارد. متداول‌ترین کاربردتری اتیلن گلیکول، قابلیت جذب رطوبت آن است.

TEG در صنعت نفت و گاز برای “جذب آب” در گاز طبیعی استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای جذب رطوبت از سایر گازها از جمله 2CO، H2S و سایر گازهای اکسیژن دار استفاده شود.

برای این منظور، لازم است گاز طبیعی تا یک نقطه معینی خشک شود، زیرا رطوبت موجود در گاز طبیعی می‌تواند باعث یخ زدگی خطوط لوله شود و مشکلات دیگری را برای مصرف کنندگان نهایی گاز طبیعی ایجاد کند.

تری اتیلن گلایکول با گاز طبیعی در تماس بوده و آب را از آن خارج می‌کند. تری اتیلن گلیکول تا دمای بالا گرم می‌شود و از طریق یک سیستم، تغلیظ می‌شود؛ در این فرآیند، آب به عنوان پسماند از بین می‌رود و TEG را برای استفاده مجدد در سیستم بازیابی می‌کند.

مشخص شده است که پسماند TEG تولید شده در این فرآیند حاوی مقدار کافی بنزن است که می‌توان آن را به عنوان ضایعات خطرناک طبقه بندی کرد. (=غلظت بنزن بیشتر از ۰.۵ میلی گرم در لیتر).

۲- کاربرد TEG برای ضد عفونی و از بین بردن باکتری‌ها:

تری اتیلن گلایکول به عنوان یک ضد عفونی کننده نسبتاً ملایم در برابر انواع باکتری‌ها، ویروس‌های آنفلوانزای A و اسپور قارچ‌های پنی‌سیلیوم نوتاتوم، کاملاً اثبات شده است.

با این حال، سمیت فوق العاده کم‌ تری اتیلن گلیکول، سازگاری با مواد دیگر و بوی کم، همراه با خواص ضد میکروبی آن، نشان می‌دهد که برای اهداف ضد عفونی هوا در فضاهای کوچک هم ایده آل است.

تحقیقات علمی زیادی با استفاده از تری اتیلن گلیکول در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ انجام شده است؛ با این حال، نتایج هنوز هم نشان می‌دهند که فعالیت ضد میکروبی TEG در برابر میکروب‌های موجود در هوا صحت دارد.

۳- کاربرد TEG برای از بین بردن ویروس‌ها:

توانایی‌ تری اتیلن گلیکول در غیرفعال کردن ویروس آنفلوانزا A در هوا، اولین بار در سال ۱۹۴۳ گزارش شد. از زمان اولین گزارش، میکروارگانیسم‌های زیر در مقالات گزارش شده‌اند که در هوا با TEG، غیرفعال می‌شوند: اسپورهای پنی‌سیلیوم نوتاتوم، Chlamydophila psittaci، استرپتوکوک، پنوموکوک نوع ۱، استافیلوکوک آلبوس، اشرشیاکلی.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که‌تری اتیلن گلایکول ممکن است ابزار دفاعی قدرتمند در برابر شیوع و همه گیری‌های آنفلوانزا در آینده باشد.

نگاهی به تاریخچه تری اتیلن گلایکول

سال‌های زیاد است که از تری اتیلن گلایکول به عنوان ترکیب اولیه در بسیاری صنایع استفاده می‌شود. نگاهی بر تاریخچه این ترکیب نشان داده است که  ۵۳ درصد از این تولیدات در جذب رطوبت از گاز طبیعی به کار می‌رود. ۱۲ درصد برای صنعت حلال‌های شیمیایی و نرم کننده‌ها مصرف می‌شود.

برای تولید پلی اورتان حدود ۸ درصد از کل حجم تولیدی به مصرف می‌رسد. ۴ درصد برای رزین‌های پلی استر غیراشباع و ۴ درصد هم برای کاربردهای متفرقه از جمله تولید رزین‌های روکش و ۷ درصد در روان کننده‌های نساجی به کار می‌روند.

تری اتیلن گلایکول عملکرد بهتری نسبت به دی اتیلن گلایکول در جذب آب از گاز طبیعی دارد. این کاربرد، بیش از ۵۰ درصد از TEG مصرفی را تشکیل می‌دهد و این تنها فرصت توسعه بازارجهانی این محصول است. صنعت این ماده طی ۵ سال گذشته تقریباً حدود ۲ درصد در سال رشد داشته است. TEG در این برنامه‌های با دی اتیلن گلایکول رقابت می‌کند.

روش‌های تولید تری اتیلن گلایکول

مایع شفاف تری اتیلن گلایکولTEG به عنوان محصول مشترک فرآیند اکسیداسیون اتیلن در دمای بالا در حضور کاتالیزور اکسید نقره و به دنبال آن، هیدراتاسیون اکسید اتیلن برای تولید مونو اتیلن گلایکول، دی اتیلن گلایکول، تری اتیلن گلایکول به صورت تجاری تهیه می‌شود. سایر ترکیبات گلایکول که در این فرآیندها ممکن است تولید شود شامل تترا اتیلن گلایکول است.

ایمنی‌ تری اتیلن گلایکول

TEG در شرایط نگهداری توصیه شده و استاندارد، پایدار است.

شرایط اجتناب و ناسازگار برای TEG: قرار گرفتن محصول در معرض دمای بالا باعث تجزیه محصول می‌شود. تولید گاز در هنگام تجزیه‌تری اتیلن گلایکول می‌تواند باعث ایجاد فشار در سیستم‌های بسته شود.

از تماس‌تری اتیلن گلیکول با اسیدهای قوی خودداری کنید. بازهای قوی، اکسید کننده‌های قوی نیز برای این ماده بسیار خطرناک هستند.

پلیمریزاسیون خطرناک برای تری اتیلن گلیکول رخ نمی‌دهد.

تجزیه حرارتی: محصولات حاصل از تجزیه‌تری اتیلن گلیکول به دما، تأمین هوا و وجود مواد دیگر بستگی دارد. محصولات تجزیه می‌توانند شامل آلدهید ها، کتون ها و اسیدهای آلی باشد.

در صورت تماس‌تری اتیلن گلایکول با چشم، تحریک چشم و سوزش و آسیب را به همراه دارد. تری اتیلن گلیکول ممکن است باعث سوزش خفیف موقتی چشم شود. ورود بخارات این ماده به داخل چشم‌ها ممکن است باعث سوزش چشم شود.

تماس طولانی مدت با تری اتیلن گلیکول ممکن است باعث تحریک پوست با قرمزی موضعی شود. در صورت آسیب‌های پوستی (خراشیده شدن یا بریده شدن) ممکن است باعث واکنش‌های شدیدتری شود. خوردگی و تحریک پوست، آسیب‌هایی است که بسیار شدید می‌باشد.

قرار گرفتن بیش از حد در معرض آئروسل تری اتیلن گلیکول ممکن است باعث تحریک دستگاه تنفسی و حتی مرگ شود. هیچ اثر منفی از این ماده برای سرطان یا تغییرات و نقص جنین دیده نشده است.

شرایط نگهداری تری اتیلن گلایکول

همانند سایر مواد شیمیایی و حلال‌های آلی، ذخیره سازی و نگهداری تری اتیلن گلایکول هم باید در شرایط استاندارد و ایمن انجام شود. از تماس‌تری اتیلن گلیکول با پوست و لباس خودداری کنید. بعد از دست زدن و کارکردن با این ماده، دست‌های خود را کاملاً بشویید. لباس‌ها ترجیحاً از الیاف عایق تولید شده باشند.

انبارهای محل نگهداری این ترکیب آلی باید به تجهیزات کنترل انفجار و حفاظت شخصی مجهز باشد.

بسته‌ها و مخازن حاوی‌تری اتیلن گلایکول را در نزدیکی مواد غذایی، داروها یا منابع آب آشامیدنی نگهداری نکنید. اطلاعات اضافی در مورد ذخیره سازی و کاربری این محصول باید در دسترس باشد.

انبار باید دارای تهویه کافی بوده و مخازن یا بشکه‌ها به دور از منابع تولید حرارت، رطوبت باشد و انبار باید حتماً خشک و خنک باشد.

بسته بندی‌ تری اتیلن گلایکول

بسته بندی تری اتیلن گلایکولبسته بندی‌ تری اتیلن گلایکول معمولاً به صورت بشکه‌های ۲۳۰ کیلوگرمی است. بشکه‌ها و مخازن باید مقاوم به خوردگی باشند. مخازن و بشکه‌های فلزی و پلی اتیلنی بسیار مناسب است. حمل این ترکیب به صورت فله‌ای و از طریق تانکرهای ۲۵ تنی، امکان پذیر است. قیمت‌تری اتیلن گلایکول در ثبت سفارش بشکه یا سفارش فله‌ای متفاوت می‌باشد.

وضعیت بازار و خرید و فروش تری اتیلن گلایکول

حجم قابل توجهی از ترکیب تری اتیلن گلیکول با خلوص بالاتر از ۹۹% برای مصارف صنعتی به کار می‌رود. این مقدار مصرف نشان می‌دهد که تقاضا برای خرید تری اتیلن گلیکول بسیار بالا است. این محصولات توسط تولید کنندگان تری اتیلن گلایکول در کشور، شرکت‌های پتروشیمی از جمله پتروشیمی شازند و مروارید به بازار ارائه می‌شود. برخی موارد نیز این محصولات در بازار بورس ارائه می‌شوند.

خرید و فروش تری اتیلن گلایکول در کنار ترکیبات مشابه با آن، یعنی مونو اتیلن گلایکول و دی اتیلن گلایکول، بازار پر رونقی دارد. برای خرید و ثبت سفارش می‌توانید از طریق وبسایت شیمیکو، مرجع خرید مواد اولیه شیمیایی اقدام نمایید.

انتشار آگهی خرید و فروش تری اتیلن گلایکول

منابع:

http://www.ciscochem.com/assets/triethylene-glycol-sds.pdf

https://en.wikipedia.org/wiki/Triethylene_glycol

https://www.icis.com/explore/resources/news/2005/12/22/629649/chemical-profile-triethylene-glycol-teg-/