اسید سولفوریک یکی از مهم ترین و پرمصرفترین مواد پایه صنایع شیمیایی است و در بسیاری از زنجیره های تولیدی ایران و جهان نقشی حیاتی دارد. این اسید معدنی بی رنگ، بسیار خورنده و واکنش پذیر، با فرمول شیمیایی H₂SO₄ و در خلوص های متنوع (۹۸ درصد، ۹۲–۹۶ درصد و گریدهای رقیقتر) تولید میشود.
در ایران، اهمیت اسید سولفوریک به قدری بالاست که تقریباً تمام صنایع بزرگ از جمله صنایع مس، کود شیمیایی، پالایشگاه ها، پتروشیمی، صنایع فلزی، رنگ و رزین، کاتالیزورها، رابر و صنایع تصفیه آب به آن متکی هستند.
بخش قابل توجهی از تولید کشور در واحدهای گوگرد زدایی پالایشگاه ها، واحدهای اسید مجتمع های مس (مانند سرچشمه و خاتون آباد) و برخی کارخانه های شیمیایی انجام می شود.
اسید سولفوریک یکی از شاخص ترین مواد اولیه صنعتی در بازار ایران است و بارها به عنوان «پرفروش ترین محصول شیمیایی پایه» در زنجیره تولید و صادرات معرفی شده است.
انواع گریدهای اسید سولفوریک در ایران
در ایران سه گرید اصلی اسید سولفوریک تولید می شود. تفاوت این گریدها در روش تولید، خلوص، پایداری و نوع کاربرد صنعتی است. در ادامه، توضیحات کامل هر گرید همراه با جدول خلاصه مقایسه ای ارائه شده است.
۱. اسید سولفوریک ۹۸ درصد (گوگردی – گرید صنعتی)
این گرید خالص ترین و پر مصرف ترین نوع اسید سولفوریک در ایران است. رنگ آن شفاف و بی رنگ بوده و به دلیل پایداری بالا در بسیاری از صنایع حساس استفاده می شود. این اسید عمدتاً در واحدهایی تولید می شود که خوراک آنها گوگرد یا گازهای سولفوردار است.
کاربردها:
- تولید کودهای فسفاته
- صنایع رنگ و رزین
- استخراج فلزات و لیچینگ
- سنتز مواد شیمیایی پایه
- باتری سازی
۲. اسید سولفوریک ۹۲ تا ۹۶ درصد (محصول جانبی صنعت مس)
این نوع اسید در مجتمع های تولید مس مانند سرچشمه، سونگون و خاتون آباد تولید می شود و محصول جانبی فرآیندهای ذوب و گوگردزدایی است. رنگ آن کمی تیره تر از گرید ۹۸٪ بوده و برای مصارف صنعتی عمومی و کم حساسیت مناسب است.
کاربردها:
- شست و شوی صنعتی
- فرآیندهای عمومی فلزکاری
- تولید شویندههای صنعتی
- کاربریهای عمومی و غیرحساس
۳. اسید سولفوریک رقیق (۳۰ تا ۶۰ درصد)
این گرید برای کاربردهایی استفاده میشود که نیاز به اسید قوی وجود ندارد. خطر و خورندگی آن نسبت به گریدهای غلیظ کمتر بوده و بیشتر برای تنظیم pH و صنایع سبک کاربرد دارد.
کاربردها:
- تنظیم pH آب و پساب
- صنایع غذایی محدود
- الیاف و نساجی
- آزمایشگاه ها و مصارف نیمه صنعتی
تفاوت کلیدی گریدهای اسید سولفوریک
| گرید | ویژگی اصلی | کاربردها |
| ۹۸٪ (گوگردی) | شفاف و بیرنگ، خلوص بالا، مناسب صنایع حساس | کودهای فسفاته، استخراج فلزات، رنگ و رزین، باتریسازی |
| ۹۲–۹۶٪ (محصول جانبی مس) | خلوص متوسط، رنگ کمی تیرهتر، مناسب مصارف عمومی | شستوشوی صنعتی، فلزکاری، شویندههای صنعتی |
| ۳۰–۶۰٪ (رقیق) | غلظت پایینتر، ایمنتر، مناسب تنظیم pH | تنظیم pH آب و پساب، صنایع سبک، آزمایشگاهها |
وضعیت تولید اسید سولفوریک در ایران
ایران یکی از تولیدکنندگان مهم اسید سولفوریک در منطقه است و بخش عمده تولید داخلی از سه منبع اصلی تأمین می شود:
- واحدهای گوگردی پالایشگاهها: این واحدها با سوزاندن گوگرد یا گازهای سولفوردار، گرید ۹۸ درصد با خلوص بالا تولید می کنند.
- مجتمعهای مس: در فرآیند ذوب و گوگردزدایی مجتمع هایی مانند سرچشمه، خاتون آباد و سونگون، اسید ۹۲–۹۶ درصد به عنوان محصول جانبی تولید می شود.
- کارخانههای شیمیایی: بخشی از تولید نیز در صنایع شیمیایی مستقل و با ظرفیت متوسط انجام می شود.
بخش اعظم مصرف اسید سولفوریک کشور مربوط به صنایع کودهای شیمیایی، پالایشگاهها، استخراج فلزات، تولید مواد شیمیایی پایه و صنایع تصفیه آب است.
در سال های اخیر به دلیل توسعه واحدهای گوگردزدایی، ظرفیت تولید داخلی افزایش یافته و نیاز بسیاری از صنایع از طریق تولید داخل تأمین می شود.
10 تأمینکننده برتر اسید سولفوریک در ایران
طیف گستردهای از صنایع به عنوان مصرف کنندگان اصلی سولفوریک است در سراسر جهان، در حال تولید محصولات متنوع هستند. این اسید صنعتی جزو پرفروش ترین مواد اولیه شیمیایی به شمار می رود. تقاضا برای خرید اسید سولفوریک ایران در بازار جهانی قابل توجه است.
همچنین این ماده میتواند نیازهای هزاران واحد تولیدی و کارخانه ای در ایران را تأمین کند. در جدول زیر با 10 تا از کارخانجات برتر تولید اسید سولفوریک آشنا می شوید
| 1 | بامداد پترو پارسان |
| 2 | روکوکم |
| 3 | بازرگانی اسپیناس شیمی |
| 4 | کیمیا تجارت تات |
| 5 | نگین تجارت پیام |
| 6 | شیمی تک فلاح |
| 7 | صنایع شیمیایی اسپوتا |
| 8 | ریتکو شیمی |
| 9 | شرکت شیمیایی فرزانه |
| 10 | کیمیا تجهیز فرتاک |
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اسید سولفوریک
ویژگی های سولفوریک است در واکنش پذیری آن با اکثر مواد شیمیایی نهفته است. این اسید با آب، مواد قلیایی، فلزات، کربن و نمک سدیم واکنش می دهد. واکنش با آب می تواند تا حدی گرمازا باشد.
| خواص و ویژگیها | |
| فرمول شیمیایی | H2SO4 |
| جرم مولی | 98.079 g/mol |
| شکل ظاهری | مایع بی رنگ و شفاف |
| بو | بدون بو |
| دانسیته | 1.8302 g/cm3, مایع |
| نقطه ذوب | 10.31 °C |
| نقطه جوش | 337 °C |
| حلالیت در آب | miscible, exothermic |
| فشار بخار | 0.001 mmHg (20 °C) |
| اسیدیته (pKa) | -2.8 , 1.99 |
| باز مزدوج | هیدروژن سولفات |
کیفیت محصول اسید سولفوریک
کیفیت سولفوریک اسید با رنگ آن و بوی تند و تیز که دارد مرتبط است. این اسید، بی رنگ و شفاف است و بو ندارد. بوی تند اسیدی را باید از این ترکیب متوجه شوید. اگر ظاهر رنگ اسید به زرد یا قهوهای تمایل داشته باشد، نشان می دهد که کیفیت آن از بین رفته است.
روش تولید اسید سولفوریک
اسید سولفوریک صنعتی مورد استفاده در بازار ایران عمدتاً از طریق فرآیند تماسی (Contact Process) تولید میشود. در این روش، ترکیبات گوگردی در واحدهای صنعتی اکسید شده و پس از چند مرحله کنترلشده، اسید سولفوریک با خلوص بالا و پایداری مناسب بهدست می آید.
بخش قابل توجهی از اسید سولفوریک ۹۲–۹۶ درصد نیز به عنوان محصول جانبی فرآیندهای ذوب و گوگرد زدایی در مجتمع های مس تولید می شود که برای مصارف صنعتی عمومی کاملاً مناسب است.
تمرکز واحدهای تولیدی صنعتی، بر تولید اسید با کیفیت پایدار، حداقل ناخالصی و قابلیت تأمین مستمر است؛ موضوعی که در انتخاب گرید و تأمین کننده اهمیت بالایی دارد.
هیدروژن سولفات با کربن، سدیم کلراید و فلزات واکنش می دهد. این ماده در واکنش با فلزات از جمله آهن، آلومینیوم، روی و منگنز، گاز هیدروژن به همراه یک نمک تولید می کند. در صورتی که علاقه مند هستید می توانید مطالعه بیشتری روی انواع واکنش اسید سولفوریک با فلزات داشته باشید.
کاربردهای اسید سولفوریک
اسید سولفوریک به دلیل قدرت اسیدی بالا، پایداری شیمیایی و قیمت اقتصادی، یکی از پرکاربردترین مواد پایه در صنایع مختلف محسوب می شود. گستره استفاده از این اسید محدود به یک صنعت خاص نیست و از صنایع مادر و سنگین تا واحدهای تولیدی متوسط و تخصصی را در بر می گیرد.
در صنایع شیمیایی، اسید سولفوریک بهعنوان ماده اولیه یا عامل واکنش در تولید نمک های سولفاته، کاتالیزورها و ترکیبات واسط نقش کلیدی دارد. در صنعت باتری، کیفیت اسید مستقیماً بر عملکرد و طول عمر باتری های سرب-اسید تأثیر می گذارد و به همین دلیل انتخاب گرید مناسب اهمیت ویژه ای دارد.
در صنایع رنگ و رزین، این اسید برای تنظیم اسیدیته محیط واکنش و کنترل یکنواختی محصول نهایی استفاده می شود. همچنین در واحدهای تصفیه آب و پساب صنعتی، اسید سولفوریک یکی از مؤثرترین گزینهها برای کاهش pH و خنثی سازی محیط های قلیایی است.
کاربردهای گسترده اسید سولفوریک در صنایع نفت، کشاورزی و تولید کودهای شیمیایی باعث شده این ماده به عنوان یکی از شاخص های اصلی فعالیت صنعتی شناخته شود؛ به گونه ای که سطح مصرف آن در هر کشور، بازتابی از میزان توسعه صنعتی و تولیدی آن محسوب می شود.
| نام صنعت | نوع کاربرد |
| صنایع شیمیایی | تولید نمک های سولفاته – تولید کاتالیزور – عامل تمیز کننده جرم و رسوب |
| صنعت باتری | استفاده به عنوان الکترولیت در باتری های سرب- اسید |
| رنگ و رزین | حلال و تنظیم کننده اسیدیته در تولید رنگ، جوهر، لعاب |
| تصفیه آب | تنظیم کننده اسیدیته |
| حفاری نفت | تنظیم کننده اسیدیته |
| کشاورزی | سنتز کودهای شیمیایی |
| سایر کاربردهای سولفوریک اسید | تولید ضد یخ – سنتز مواد شوینده – تولید رزین مصنوعی – سنتز کاتالیزورهای نفتی – سنتز حشره کش ها – سنتز الیاف ویسکوز |
بسته بندی و نگهداری اسید سولفوریک
نکات ایمنی مهم در حمل و نگهداری اسید سولفوریک در فرآیند حمل و ذخیرهسازی اسید سولفوریک، استفاده از ظروف مقاوم در برابر خوردگی مانند پلیاتیلن، پلیپروپیلن یا تانکرهای استاندارد الزامی است. این ماده باید دور از منابع حرارتی، مواد قلیایی، فلزات فعال و رطوبت نگهداری شود.هرگونه نشتی یا تماس ناخواسته باید بلافاصله طبق دستورالعمل های ایمنی کنترل شود. در واحدهای صنعتی، آموزش اپراتورها و دسترسی سریع به دوش ایمنی و تجهیزات شست و شوی
اضطراری از الزامات کار با اسید سولفوریک است.
بسته بندیهای اسید سولفوریک در بشکه ها و مخازن 1، 5/2، 5، 10 و 20 لیتری ارائه می شوند. برای مصارف صنعتی، بشکه های 220 لیتری نیز در دسترس است. در حین حمل و نقل مخازن اسید باید مطمئن شوید که مهر و موم به درستی انجام شده است. پس اتمام کار با اسید باید درب ظرف نیز محکم بسته شود.
نگهداری، بارگیری و تحویل
مخازن و ظروف حاوی این اسید باید در انبارهای خشک و خنک دارای تهویه کامل نگهداری و ذخیره شوند. این اسید در غلظت های متنوعی در بازار به فروش می رسد. کار با اسیدهای غلیظ، احتیاط بیشتری را میطلبد.
نکات ایمنی اسید سولفوریک
سولفوریک اسید، خطرناک و بسیار خورنده است. این ماده در واکنش با آب، بسیار گرمازا بوده و گاهی حالت انفجاری پیدا می کند. تماس این اسید با پوست، آسیبهای جبران ناپذیر دارد. همه افرادی که با این اسید معدنی سروکار دارند باید لباس کار مخصوص، ماسک، عینک محافظ و دستکش ضخیم بپوشند.
خلاصه اطلاعات ایمنی اسید سولفوریک (MSDS)
| مشخصه | اطلاعات |
|---|---|
| نام ماده | اسید سولفوریک (Sulfuric Acid) |
| فرمول شیمیایی | H₂SO₄ |
| شماره CAS | 7664-93-9 |
| کلاس خطر (UN) | UN 1830 – Class 8 (مواد خورنده) |
| وضعیت خطر | بسیار خورنده، خطرناک برای پوست، چشم و دستگاه تنفسی |
| تماس با پوست | ایجاد سوختگی شدید شیمیایی |
| تماس با چشم | آسیب جدی به چشم و خطر نابینایی |
| استنشاق بخارات | تحریک شدید مجاری تنفسی |
| اقدامات حفاظتی | دستکش مقاوم، عینک ایمنی، لباس کار، ماسک مناسب |
| شرایط نگهداری | محیط خنک، خشک، دارای تهویه مناسب، دور از مواد قلیایی |
| نکته ایمنی مهم | همیشه اسید را به آب اضافه کنید، نه آب را به اسید |
بستهبندی و حمل اسید سولفوریک
اسید سولفوریک یکی از مواد شیمیایی بسیار خورنده است و به همین دلیل حمل و نگهداری آن باید مطابق استانداردهای ایمنی بین المللی انجام شود. نوع بسته بندی انتخابی بسته به حجم سفارش و نوع مصرف متفاوت است.
۱. تانکر فله (۲۰ تا ۲۵ تن)
مناسب برای مصرفکنندگان بزرگ صنعتی مانند پالایشگاه ها، کارخانه های کود شیمیایی و مجتمع های فلزی. مخزن باید از جنس کربن استیل مقاوم یا آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی باشد.
۲. IBC هزار لیتری (IBC Tank)
محبوب ترین بسته بندی برای صنایع متوسط است. این مخزن از پلی اتیلن تقویتشده ساخته شده و با یک قفس فلزی محافظت می شود. حمل آن آسان و ایمن است.
۳. بشکه ۲۲۰ لیتری
مناسب صنایع کوچک و توزیعکنندگان. جنس بشکه معمولاً پلیاتیلن سنگین یا فلزی با پوشش مقاوم است.
استاندارد حمل: تمام بسته بندی ها باید با استاندارد UN 1830 – Class 8 (Corrosive) مطابقت داشته باشند.
| نوع بستهبندی | ظرفیت | جنس | موارد مصرف |
| تانکر فله | ۲۰–۲۵ تن | کربناستیل / آلیاژ مقاوم | کارخانه های بزرگ، پالایشگاه ها، مجتمع های فلزی |
| IBC هزار لیتری | ۱۰۰۰ لیتر | پلی اتیلن تقویت شده + قفس فلزی | صنایع متوسط، خطوط تولید |
| بشکه ۲۲۰ لیتری | ۲۲۰ لیتر | پلی اتیلن سنگین / فلزی پوشش دار | صنایع کوچک، توزیع کنندگان |
قیمت اسید سولفوریک چگونه تعیین میشود؟
قیمت اسید سولفوریک در بازار ایران بسته به نوع بستهبندی (فله، بشکه ۲۲۰ لیتری، IBC یا گالن)، خلوص محصول و حجم سفارش متغیر است. بهعنوان مثال، قیمت اسید سولفوریک ۲۰ لیتری برای مصارف محدود صنعتی یا آزمایشگاهی معمولاً بالاتر از نرخ فله محاسبه میشود، در حالیکه قیمت اسید سولفوریک فله برای مصرفکنندگان عمده صنعتی مقرونبهصرفهتر است.
برخی کاربران نرخ این محصول را با عباراتی مانند «قیمت اسید سولفوریک در بورس کالا» یا حتی «قیمت اسید سولفوریک دیجیکالا» جستجو میکنند؛ در حالیکه اسید سولفوریک یک ماده کاملاً صنعتی است و قیمت واقعی آن تنها از طریق تأمینکنندگان تخصصی و بازار B2B قابل استعلام دقیق است.
اسید سولفوریک به دلیل مصرف گسترده در صنایع مختلف، نوسان قیمت قابل توجهی دارد. عوامل زیر تعیین کننده نرخ روز این ماده در بازار ایران هستند:
۱. نوع تولید (گوگردی یا محصول جانبی مس)
اسید گوگردی ۹۸٪ به دلیل خلوص بالا معمولاً قیمت بیشتری دارد. اسید ۹۲–۹۶ درصد محصول جانبی مس است و قیمت آن پایین تر است.
۲. خلوص و کیفیت
هرچه درصد خلوص بالاتر باشد، قیمت افزایش می یابد.
۳. هزینههای حمل
به دلیل خورنده بودن اسید، ناوگان حمل باید استاندارد باشد؛ بنابراین هزینه حمل بخش مهمی از قیمت نهایی است.
۴. نوع بسته بندی
- تانکر فله → ارزانتر
- IBC → هزینه متوسط
- بشکه → بیشترین هزینه بسته بندی
۵. حجم سفارش
سفارش های تناژ بالا معمولاً شامل تخفیف می شوند.
برای مشاهده قیمت روز، می توانید تأمین کنندگان فعال این محصول را در شیمیکو مقایسه کرده و برای دریافت استعلام مستقیم اقدام کنید.
قیمت رقابتی برای خرید اسید سولفوریک
خرید و فروش اسید سولفوریک با اهداف تولیدات صنعتی این روزها رونق خوبی دارد. به طور کلی اسیدها و بازها جزو پرمصرف ترین مواد اولیه صنعتی به شمار می روند. شما می توانید سولفوریک اسید را در خلوص مورد نظر خود به طور مستقیم از تأمین کنندگان برتر تهیه کنید.
وبسایت شیمیکو، بستری آنلاین است که این ارتباط را برای خریداران و فروشندگان فراهم ساخته است. می توانید همین حالا برای استعلام قیمت اسید سولفوریک، برتر در این وبسایت را بررسی کنید.
راهنمای خرید اسید سولفوریک صنعتی
اگر بهدنبال مراکز خرید اسید سولفوریک یا خرید اسید سولفوریک عمده هستید، انتخاب بستر تخصصی اهمیت زیادی دارد. برخلاف خریدهای خرد مانند خرید اسید سولفوریک یک لیتری که معمولاً برای مصارف آزمایشگاهی انجام میشود، خرید صنعتی نیازمند بررسی گرید، نوع تولید، مدارک فنی و شرایط حمل است.
همچنین برای مصارف کشاورزی و تولید کود، خرید اسید سولفوریک کشاورزی باید از تأمینکنندگانی انجام شود که تجربه تأمین پایدار و ارائه COA معتبر دارند.
برای انتخاب بهترین اسید سولفوریک و جلوگیری از افت کیفیت در فرآیندهای تولیدی، توجه به چند معیار کلیدی ضروری است. در ادامه مهمترین نکات خرید صنعتی این محصول ارائه شده است:
۱. بررسی خلوص و نوع تولید
اسید سولفوریک ۹۸٪ معمولاً کیفیت بالاتری دارد و در فرآیندهای حساس استفاده می شود؛ در حالیکه اسید ۹۲–۹۶٪ که محصول جانبی مجتمع های مس است برای کاربردهای عمومی مناسب تر است. در خرید عمده، همیشه برگه آنالیز (COA) را دریافت و بررسی کنید.
۲. نوع بسته بندی مناسب
- تانکر فله (۲۰–۲۵ تن) – مناسب کارخانهها و مصرفکنندگان بزرگ
- IBC هزار لیتری – مناسب صنایع متوسط
- بشکه ۲۲۰ لیتری – مناسب توزیع و مصرف کم
۳. هزینه حمل و فاصله کارخانه
به دلیل خورنده بودن اسید سولفوریک، هزینه حمل بخش قابل توجهی از قیمت نهایی را تشکیل می دهد. انتخاب تأمین کننده نزدیک به محل مصرف می تواند هزینه ها را کاهش دهد.
۴. بررسی مدارک فنی و ایمنی
تأمین کننده معتبر باید موارد زیر را ارائه دهد:
- COA (آنالیز شیمیایی)
- MSDS (برگه ایمنی)
- شماره بچ تولید
- استاندارد حمل UN 1830
۵. زمان تحویل و ظرفیت تأمین
برای واحدهای صنعتی، تأمین پایدار بسیار مهم است. قبل از ثبت سفارش، ظرفیت ماهانه و زمان تحویل تأمین کننده را بررسی کنید.
چرا خرید اسید سولفوریک از شیمیکو؟
شیمیکو یک پلتفرم تخصصی B2B برای خرید و فروش مواد شیمیایی و صنعتی است که فرآیند انتخاب تأمین کننده و ثبت سفارش را برای صنایع بسیار ساده تر، سریع تر و امن تر میکند. دلایل اصلی انتخاب شیمیکو برای خرید اسید سولفوریک عبارت اند از:
- دسترسی به تأمینکنندگان معتبر: امکان مشاهده پروفایل شرکت ها و سوابق فروش.
- مقایسه قیمت: امکان دریافت استعلام از چندین فروشنده به طور همزمان.
- بارگذاری COA و MSDS: دریافت مدارک کیفیت قبل از خرید.
- شفافیت کامل: مشاهده نوع تولید (گوگردی یا جانبی مس)، بسته بندی، ظرفیت تأمین و شرایط تحویل.
- پشتیبانی صنعتی: پاسخگویی به مشتریان برای انتخاب صحیح ترین گرید.
با استفاده از شیمیکو، صنایع می توانند خریدی مطمئن، سریع و بدون واسطه را تجربه کنند.
مراکز خرید و فروش اسید سولفوریک در ایران
مراکز خرید اسید سولفوریک در ایران عمدتاً شامل واحدهای تولیدکننده، شرکتهای بازرگانی شیمیایی و پلتفرمهای تخصصی B2B هستند. در این میان، خرید مستقیم از تأمینکننده معتبر یا استفاده از بازارهای آنلاین تخصصی، شفافیت قیمت، دسترسی به مدارک فنی و امکان مقایسه فروشندگان را فراهم میکند.
خرید و فروش اسید سولفوریک در شیمیکو
اگر تولیدکننده، تأمین کننده یا مصرف کننده اسید سولفوریک هستید، شیمیکو بستری تخصصی برای ثبت آگهی فروش، استعلام قیمت و ارتباط مستقیم با فعالان صنعت فراهم کرده است.